Γιατί ενοχλεί την Τουρκία η αμυντική συνεργασία Κύπρου – Ισραήλ

Το Ισραήλ προμηθεύτηκε το ισραηλινό σύστημα Barak MX, ένα από τα πιο προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα στον κόσμο

Η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων, αυτήν τη φορά με φόντο την αεράμυνα.

Η πρόσφατη προμήθεια από την Κυπριακή Δημοκρατία του ισραηλινού συστήματος Barak MX, ενός εκ των πλέον προηγμένων αντιαεροπορικών συστημάτων στον κόσμο, έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια της Τουρκίας.

Για την Άγκυρα, η ανάπτυξη ενός «ατσάλινου θόλου» στην Κύπρο ισοδυναμεί με ευθεία απειλή.

 Η Λευκωσία, από την άλλη, θεωρεί αυτονόητο καθήκον την ενίσχυση της άμυνάς της όσο συνεχίζεται η κατοχή στο βόρειο τμήμα του νησιού. Το νέο σκηνικό αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς διασταυρώνεται με τις αμερικανοϊσραηλινές σχέσεις, τον ρόλο του ΝΑΤΟ και τη μόνιμη ένταση στο τρίγωνο Κύπρος–Ελλάδα–Τουρκία.

Μιλώντας στο skai.gr, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος αναλύει τι σημαίνει η εγκατάσταση του συστήματος Barak MX, γιατί προκαλεί τέτοια ενόχληση στην Τουρκία και πώς αλλάζει τις ισορροπίες στην περιοχή.

 «Ατσάλινος θόλος» πάνω από την Κύπρο

Όπως επισημαίνει ο κ. Συρίγος, η αγορά των Barak MX κατέστη δυνατή μετά την άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο το 2020. «Μέχρι τότε η Ουάσινγκτον απαγόρευε την εξαγωγή αμερικανικών συστημάτων. Μετά την άρση του εμπάργκο για μη επιθετικά όπλα, η Κύπρος μπόρεσε να προμηθευτεί τα ισραηλινά ραντάρ, τα οποία ενσωματώνουν και αμερικανική τεχνολογία», εξηγεί.

Η Λευκωσία παρέλαβε την πρώτη παρτίδα τον Δεκέμβριο του 2024 και την τελευταία μόλις την προηγούμενη εβδομάδα.

Το σύστημα συνοδεύεται από ραντάρ με εμβέλεια 400–450 χιλιομέτρων, επιτρέποντας στην Κύπρο να «βλέπει» βαθιά μέσα στην τουρκική ενδοχώρα, ενώ οι πύραυλοι που διαθέτει έχουν δραστικό βεληνεκές 35 και 70 χιλιομέτρων.

Γιατί ενοχλείται η Τουρκία

Σύμφωνα με τον κ. Συρίγο, η αντίδραση της Άγκυρας μπορεί να συνοψιστεί σε 4 σημεία:

    Η Τουρκία αντιδρά σε οποιαδήποτε ενίσχυση της άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας

    Η ενόχληση είναι μεγαλύτερη όταν το σύστημα είναι πραγματικά αποτελεσματικό

    Το γεγονός ότι το ραντάρ «βλέπει» μέσα στην Τουρκία καθιστά την απειλή πιο άμεση

    Η εικόνα που συλλέγεται μοιράζεται και με το Ισραήλ, κάτι που η Άγκυρα θεωρεί ιδιαίτερα ενοχλητικό

 «Με λίγα λόγια», λέει χαρακτηριστικά, «οι Τούρκοι ενοχλούνται πολλαπλώς: γιατί εξοπλίζεται η Κύπρος, γιατί το σύστημα είναι ισχυρό, γιατί παρακολουθεί την ενδοχώρα τους και γιατί οι πληροφορίες μοιράζονται με το Ισραήλ».

Το στρατηγικό ενδιαφέρον του Ισραήλ

Το ενδιαφέρον του Ισραήλ για την εγκατάσταση των Barak MX στην Κύπρο δεν είναι τυχαίο.

 «Το Τελ Αβίβ θέλει να έχει εικόνα από το τι μεταφέρεται μέσω Τουρκίας προς τη Συρία. Οι Τούρκοι επιχειρούν να μετατρέψουν τη Συρία σε “πίσω αυλή” τους και να τοποθετούν οπλικά συστήματα δίπλα στο Ισραήλ. Αυτό είναι κάτι που οι Ισραηλινοί δεν μπορούν να ανεχθούν», τονίζει ο κ. Συρίγος.

Με άλλα λόγια, το ισραηλινό ενδιαφέρον για το κυπριακό αμυντικό δίκτυο εντάσσεται σε έναν ευρύτερο περιφερειακό ανταγωνισμό, όπου η Κύπρος αποκτά ρόλο «κρίσιμου αισθητήρα» για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Αναμνήσεις από τους S-300

Η υπόθεση θυμίζει έντονα την κρίση του 1997 με τους ρωσικούς πυραύλους S-300, που είχαν τότε αγοραστεί από την Κύπρο, αλλά τελικά μεταφέρθηκαν στην Κρήτη μετά από ισχυρές διεθνείς πιέσεις.

 «Οι S-300 είχαν κι εκείνοι τη δυνατότητα να βλέπουν στην Τουρκία, αλλά και στο Ισραήλ. Αυτό είχε προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις. Σήμερα, με τους Barak MX, η ιστορία επαναλαμβάνεται αλλά με διαφορετικούς παίκτες και συσχετισμούς», σημειώνει ο κ. Συρίγος.

Η προμήθεια των Barak MX δεν είναι απλώς μία εξοπλιστική επιλογή της Κύπρου. Αποτελεί στρατηγική τομή που αναβαθμίζει το νησί σε περιφερειακό «παρατηρητήριο» και ταυτόχρονα δημιουργεί νέες εντάσεις με την Τουρκία.

Για την Ελλάδα, το ζήτημα έχει άμεση σημασία, καθώς οποιαδήποτε μεταβολή στο ισοζύγιο δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο επηρεάζει καίρια και τα ελληνοτουρκικά.

Όπως συμπυκνώνει ο Άγγελος Συρίγος, «στην περίπτωση του Barak MX, η ενόχληση της Τουρκίας είναι πολλαπλή και η γεωπολιτική σημασία τεράστια για όλους».

Πηγή: skai.gr