Μαζικές αποχωρήσεις καλλιτεχνών από το Spotify – Ποια η αιτία

Σφοδρή κριτική για το μοντέλο πληρωμών, τις συνεργασίες και τις επενδύσεις του

Τα τελευταία χρόνια το Spotify βρίσκεται διαρκώς στο στόχαστρο της κριτικής. Από το μοντέλο πληρωμών που θεωρείται άδικο για μικρούς καλλιτέχνες, μέχρι τις κατηγορίες για «ψεύτικους δημιουργούς», τις διαμάχες γύρω από μουσική με τεχνητή νοημοσύνη και το πολύκροτο μποϊκοτάζ λόγω Τζο Ρόγκαν, η πλατφόρμα δεν έχει λείψει από τη δημοσιότητα.

Η συνεργασία με τον Ρόγκαν υπήρξε χαρακτηριστική. Το 2020 το Spotify δαπάνησε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για αποκλειστικά δικαιώματα στο podcast του. Οι καταγγελίες ότι διέδιδε παραπληροφόρηση για την πανδημία, προωθούσε θεωρίες συνωμοσίας και χρησιμοποιούσε ρατσιστική γλώσσα οδήγησαν καλλιτέχνες όπως ο Νιλ Γιανγκ και η Τζόνι Μίτσελ να αποσύρουν τη μουσική τους, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή και διαδικτυακό μποϊκοτάζ.

Πιο πρόσφατα, αντιδράσεις προκάλεσε η αποκάλυψη ότι ο συνιδρυτής και CEO Ντάνιελ Εκ επένδυσε 600 εκατ. ευρώ στην Helsing, εταιρεία που αναπτύσσει εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για στρατιωτικούς σκοπούς. Η είδηση αυτή οδήγησε συγκροτήματα όπως οι King Gizzard and the Lizard Wizard, Xiu Xiu, Deerhoof, Wu Lyf και Massive Attack να αποσύρουν τα έργα τους από την πλατφόρμα.

Το αμφιλεγόμενο μοντέλο πληρωμής

Το βασικό ζήτημα για πολλούς καλλιτέχνες είναι το σύστημα αποζημίωσης. Το Spotify ακολουθεί το pro-rata μοντέλο, όπου όλα τα έσοδα συγκεντρώνονται σε έναν «κοινό κουβά» και μοιράζονται ανάλογα με το ποσοστό των streams κάθε τραγουδιού. Αυτό ευνοεί τους μεγάλους δημιουργούς, ενώ οι μικρότεροι, ακόμη και με πιστό κοινό, εισπράττουν ελάχιστα. Αντίθετα, πολλοί ζητούν το user-centric μοντέλο, όπου οι συνδρομές κατευθύνονται μόνο στους καλλιτέχνες που ακούει ο κάθε χρήστης. Μέχρι σήμερα, το Spotify αρνείται να το υιοθετήσει, ενισχύοντας την αίσθηση αδικίας.

Ποιος πληρώνει τον λογαριασμό

Το 2022, το streaming κάλυπτε το 67% των συνολικών εσόδων της δισκογραφίας, σύμφωνα με το The Conversation. Η έκθεση της IFPI (2025) δείχνει ότι το Spotify παραμένει κυρίαρχο, με περίπου έναν στους δώδεκα ανθρώπους στον κόσμο να το χρησιμοποιεί τακτικά – πολύ μπροστά από YouTube Music και Tencent Music. Από τους 696 εκατ. ενεργούς χρήστες, οι 268 εκατ. πληρώνουν συνδρομή premium. Αν και για χρόνια διατηρούσε σταθερές τιμές, μόλις το 2024 παρουσίασε κερδοφορία. Ο επικεφαλής στρατηγικής Άλεξ Νόρμστορμ έχει δηλώσει ότι οι αυξήσεις τιμών αποτελούν πλέον εργαλείο, υποσχόμενος νέες υπηρεσίες όπως lossless ήχος και ειδικά features για «υπερ-θαυμαστές».

Η πλατφόρμα κυριάρχησε γιατί πρόσφερε από την αρχή απρόσκοπτη αναπαραγωγή χωρίς καθυστερήσεις και ενίσχυσε την κοινωνική διάσταση της μουσικής. Οι χρήστες δημιουργούν και μοιράζονται playlists, συμμετέχουν σε καμπάνιες όπως το Spotify Wrapped, ενώ σταδιακά το Spotify απέκτησε χαρακτηριστικά κοινωνικού δικτύου, με stories καλλιτεχνών, TikTok-style feeds και συνεργατικές λίστες. Οι αλγόριθμοι συστάσεων καλλιεργούν «lean-back» νοοτροπία, κάνοντας την πλατφόρμα να επηρεάζει το τι ακούει το κοινό.

Η δυσκολία του «διαζυγίου»

Παρά τις αυξήσεις τιμών, η αποχώρηση από το Spotify είναι δύσκολη. Η υπηρεσία διαθέτει σχεδόν εννέα δισεκατομμύρια playlists, οι οποίες δύσκολα μεταφέρονται, ενώ ο κατάλογος τραγουδιών του παραμένει ο πλουσιότερος. Αυτό «δεσμεύει» τους χρήστες, αν και υπάρχουν εναλλακτικές, συχνά με χαμηλότερο κόστος.

Πηγή: newmoney