Κ. Μάλαμα : Η πρόταση μας για την καλλιέργεια της ελιάς της Χαλκιδικής.
Ομιλία στην σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στην Ορμύλια Χαλκιδικής. 21.6.2023
Το βίντεο της ομιλίας διαθέσιμο εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=a3d4eVHJjq8
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την συμμετοχή σας στην σημερινή θεματική μας συζήτηση, σε σχέση με την διαχείριση των θεμάτων που αφορούν την ελιά, εδώ στην Ορμύλια, σε ένα τόπο που βρίσκεται στην καρδιά της ελαιοκομίας της βρώσιμης ελιάς της Χαλκιδικής. Θα μου επιτρέψετε να μην πω πολλά για το πόσο σημαντική είναι για την οικονομία του τόπου η ελαιοπαραγωγή, αυτό είναι κοινός τόπος για όλους μας, αλλά να σταθώ στις εξαιρετικά κρίσιμες προκλήσεις για το μέλλον της ελιάς της Χαλκιδικής και βέβαια στις προτάσεις μας για την διατηρήσιμη δυναμική της καλλιέργειας.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από ένα πολύ συνοπτικό συμπέρασμα σε σχέση με το πως πήγε η καλλιέργειας της βρώσιμης ελιάς τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Από την συγκομιδή του 2020, μέχρι και την συγκομιδή που περιμένουμε, δηλαδή, φέτος το Φθινόπωρο. Σε αυτούς τους τέσσερις καλλιεργητικούς κύκλους είχαμε ή αναμένεται να έχουμε δύο κύκλους ακαρπίας, μία χρονιά με πάρα πολύ μεγάλη πτώση τιμής και μία χρονιά, την περσινή, που παρόλο που η παραγωγή κι η τιμή σε γενικές γραμμές ήταν σε ικανοποιητικό επίπεδο είχαμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση της αλματώδους αύξησης του κόστους παραγωγής.
Εμείς, από την πρώτη στιγμή, είχαμε εντοπίσει μια πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουμε, ότι δηλαδή, ενώ η ελιά της Χαλκιδικής παράγει πολύ σημαντικό κύκλο εργασιών, αλλά αυτός ο κύκλος εργασιών δεν φτάνει πάντα στο επίπεδο που θα έπρεπε στον αγρότη. Το 2020 είχαμε πολύ χαμηλές τιμές, το 2021 είχαμε μια πολύ μεγάλη ακαρπία, το 2022 είχαμε σοδειά, αλλά τα εισοδήματα τελικά ψαλιδίστηκαν από τις αυξήσεις του κόστους της ενέργειας, των πρώτων υλών κι από τα προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε με την έλλειψη εργατών γης.
Για το 2023, αντιλαμβανόμαστε ότι θα υπάρξουν πολύ σοβαρές δυσκολίες με την ακαρπία, η οποία διαφαίνεται πάρα πολύ έντονη, όπως προειδοποιούν αγρότες και φορείς. Εμείς, βλέποντας αυτή την κατάσταση και πραγματοποιώντας διαρκείς συναντήσεις και συσκέψεις με τους φορείς της ελιάς, ήδη από το 2021 καταθέσαμε ένα σχέδιο σε διπλή κατεύθυνση. Από την μία ένα σχέδιο που θα δημιουργούσε έναν μηχανισμό επιστημονικής παρακολούθησης της εξέλιξης της καλλιέργειας ανά στάδιο, και παράλληλα έναν μηχανισμό παρακολούθησης του κόστους της καλλιέργειας και συνδιαμόρφωσης της τιμής. Το σχέδιο αυτό μας προτάθηκε, ως λογική, κι από την Επιτροπή Ανταγωνισμού όταν την είχαμε απασχολήσει για την ελιά της Χαλκιδικής, στα πρότυπα αντίστοιχων πλαισίων που υπάρχουν στο εξωτερικό για την αγορά βάμβακος ή σίτου.
Ένα σχέδιο που θα στηρίζεται σε δείκτες, σε μεταβλητές, σε συστήματα ψηφιακής παρακολούθησης της καλλιέργειας και της κλιματικής κρίσης και βέβαια εισάγοντας έναν μηχανισμό διαρκούς συνεννόησης ανάμεσα σε παραγωγούς και μεταποιητές. Το σχέδιο αυτό σας το έχουμε στείλει, το έχουμε παρουσιάσει και στην Ολομέλεια της Βουλής, θα ήθελα να παρουσιάσω τις 2 βασικές πτυχές του, πολύ συνοπτικά.
Πρώτον, σε σχέση με την εξέλιξη της καλλιέργειας, εντάσσουμε στη διαδικασία αυτή την επιστημονική παρακολούθηση. Όπως ακριβώς προσπαθούν να κάνουν τώρα δηλαδή οι συνεταιρισμοί της περιοχής, οι οποίοι έχουν απευθυνθεί σε ακαδημαϊκά Ιδρύματα κι ερευνητικούς φορείς, για να παρακολουθήσουν και να καταγράψουν το φαινόμενο της ακαρπίας. Εμείς αυτή την συνεργασία την θέλουμε μόνιμη. Θέλουμε η καλλιέργεια της ελιάς να γίνεται με την βοήθεια ειδικών επιστημόνων σε όλες τις φάσεις της και να καταγράφεται σε μία επιστημονική βάση δεδομένων. Ακούμε θετικά και μια παλαιότερη ιδέα, εκείνη της δημιουργίας ενός ερευνητικού ινστιτούτου ή φορέα στην περιοχή μας για την ελιά.
Δεύτερο κεντρικό σημείο, η παρακολούθηση του κόστους της καλλιέργειας. Εδώ, προτείνουμε ένα “καλάθι” μεταβλητών που θα λαμβάνει υπόψη τις διακυμάνσεις της ενέργειας, των αγροτικών εφοδίων, το κόστος των αγροτικών χεριών. Είναι απαραίτητο να ξέρουμε κάθε χρόνο πόσο ανεβαίνει η επιβάρυνση ανά μονάδα καλλιέργειας, ώστε να μπορούμε να διεκδικήσουμε τις αντίστοιχες παρεμβάσεις στήριξης από την κεντρική διοίκηση κι από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κοινός παρονομαστής όλου του σκεπτικού της πρότασης μας είναι η λύση δύο πολύ σημαντικών περιβαλλοντικών διαστάσεων της καλλιέργειας. Η εξεύρεση νερού κι η διαχείριση των υπολειμμάτων της επεξεργασίας. Ως προς το νερό, τα πράγματα δεν πήγαν καλά αυτά τα τέσσερα χρόνια με το θέμα του φράγματος του Χαβρία. Η κυβέρνηση απέτυχε να προχωρήσει τον διαγωνισμό, για λόγους που μπορούμε να τους συζητήσουμε. Τώρα, όμως, πρέπει να ξαναρχίσει άμεσα η διαδικασία. Έχουμε την αίσθηση ότι πλέον η κυβέρνηση δεν έχει το έργο στην πρώτη γραμμή της ατζέντας της κι ότι προσπαθεί τεχνιέντως να το αφήσει πίσω. Υπενθυμίζουμε ότι εμείς το 2019 είχαμε παραδώσει το έργο στη φάση των τευχών δημοπράτησης, εκεί δηλαδή όπου είναι και σήμερα. Το έργο είναι πλήρως αδειοδοτημένο και πρέπει να βρεθεί ο ανάδοχος για την κατασκευή και συντήρηση του.
Ως προς την διαχείριση των λυμμάτων της μεταποίησης έχουμε καταθέσει μια πρόταση για χρηματοδότηση μιας μονάδας επεξεργασίας από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Πιστεύουμε ότι κι ο μεταποιητικός κλάδος στηρίζει αυτή την προοπτική και πρέπει άμεσα να ωριμάσουμε μελετητικά κι αυτή την ιδέα. Με αυτές τις πρώτες σκέψεις, επιτρέψτε μου να βάλω μια τελεία εδώ για να υπάρχει χρόνος για τοποθετήσεις, ερωτήσεις και συζήτηση και να πω ότι η πρόταση μας είναι διαθέσιμη για όποιον την θέλει άμεσα, είτε ηλεκτρονικά, είτε εκτυπωμένη. Σας ευχαριστώ πολύ.
