Δασμοί: Προσπάθεια για εξαίρεση ελληνικών προϊόντων – Τι λένε οι εξαγωγείς

Τι προβλέπει η συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ, πώς την «είδαν» οι εξαγωγείς και τι αναμένουν από εδώ και πέρα

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

“ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ”

Διαχειρίσιμος χαρακτηρίζεται από τους Έλληνες εξαγωγείς ο δασμολογικός συντελεστής 15% σε  ευρωπαϊκά προϊόντα, σύμφωνα με το «Πλαίσιο Συμφωνίας» για Αμοιβαίο, Δίκαιο και Ισορροπημένο Εμπόριο, που ανακοίνωσαν την Πέμπτη οι ΗΠΑ και η ΕΕ.

Οι εξαγωγείς είχαν προτείνει το «10-0», δηλαδή να παραμείνουν οι δασμοί στα εξαγόμενα προϊόντα από ΕΕ στο 10%, όπως ισχύει σήμερα, και η Ευρώπη να μηδενίσει τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα.

 «Θέλαμε ιδανικά το 10%, ήρθε το 15%. Δεν είναι αυτό που θέλαμε αλλά μπορούμε να το αντέξουμε», λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στο «ΤyposThes» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων – ΣΕΒΕ κ. Συμεών Διαμαντίδης, ο οποίος τονίζει ότι συνεχίζεται η προσπάθεια από ελληνικής πλευράς για εξαίρεση ελληνικών προϊόντων και αναμένουμε να δούμε αν θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις, όπως είχε γίνει και το 2019.

Θετικά νέα για τον κλάδο κομπόστας ροδακίνου

Οι ανακοινώσεις αποτελούν πάντως ιδιαίτερα θετική εξέλιξη για τις ελληνικές εξαγωγές κομπόστας ροδάκινου, για τις οποίες ο δασμός από 17% που ήταν μειώνεται στο 15%. «Είναι πολύ σημαντικό», όπως τονίζει ο κ. Διαμαντίδης καθώς οι αρχικές ανακοινώσεις Τραμπ για δασμούς 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, είχαν δημιουργήσει φόβους για τον συγκεκριμένο κλάδο, ο οποίος –αν εφαρμοζόταν η εξαγγελία- θα πήγαινε στο 47%, δεχόμενος ισχυρό πλήγμα.

Σημειώνεται ότι το εν λόγω προϊόν ακολουθεί στη δεύτερη θέση των «πρωταγωνιστών» των ελληνικών εξαγωγών τροφίμων στις ΗΠΑ. Στην πρώτη θέση των εξαγώγιμων τροφίμων στην Αμερική βρίσκονται σήμερα οι ελιές (με 235 εκατ. ευρώ), με τον πρόεδρο του ΣΕΒΕ, να έχει επισημάνει και στο παρελθόν ότι «εμείς οι Έλληνες μάθαμε τους Αμερικάνους να τρώνε ελιές και να τις βάλουν στη διατροφή τους».

Προσπάθειες για εξαίρεση ελληνικών τροφίμων

Παράλληλα, οι εξαγωγείς συνεχίζουν τον «αγώνα» για να εξαιρεθούν ελληνικά προϊόντα από αυτήν τη συμφωνία, όπως είχε γίνει άλλωστε και το 2019.

 «Ακόμη κάνουμε προσπάθειες μήπως εξαιρεθούμε σε προϊόντα, όπως ελιές, λάδι, φέτα και ψάρια», αναφέρει ο κ. Διαμαντίδης. Οι προσπάθειες προς τον πρόεδρο Τραμπ γίνονται μέσω της ελληνο-αμερικανικής κοινότητας με στόχο την εξαίρεση, όπως είχε γίνει και το 2019. Είναι ωστόσο κάτι που εξαρτάται καθαρά από τις αποφάσεις Τραμπ. Αρχικά έπρεπε, όπως λένε οι εξαγωγείς, να κλείσει η συμφωνία με την Ευρώπη, προκειμένου να αρχίσουν οι ελληνικές προσπάθειες για να κατέβει το ποσοστό για τα ελληνικά προϊόντα.

Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Όπως αναφέρει ο κ. Διαμαντίδης, «έχουμε εξηγήσει τι σημαίνει μεσογειακή διατροφή, ότι προϊόντα μας όπως οι ελιές Καλαμών και Χαλκιδικής είναι ιδιαίτερα προϊόντα τα οποία δεν παράγονται στην Αμερική και άρα δεν επηρεάζουν τα αμερικανικά προϊόντα». Προσπάθεια γίνεται και για τα ελληνικά κρασιά, το ζήτημα όμως είναι μην υπάρξουν έντονες αντιδράσεις από Γαλλία και Ιταλία που στέλνουν πολλά κρασιά στις ΗΠΑ.

«Ξεκαθάρισε το τοπίο»

Όλο το προηγούμενο διάστημα και εν αναμονή της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ, οι Έλληνες εξαγωγείς που συναλλάσσονται με τις ΗΠΑ τηρούσαν στάση αναμονής καθώς δε γνώριζαν τι δασμούς θα πλήρωναν. Τώρα πλέον το τοπίο έχει ξεκαθαρίσει.

Ευρωπαϊκά προϊόντα που αυτήν την στιγμή βρίσκονται «στο δρόμο» προς την Αμερική, θα είναι στο παλιό καθεστώς δασμών, δηλαδή στο 10%, μέχρι τις 5 Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον κ. Διαμαντίδη. Από τις 5 Οκτωβρίου και μετά, ό,τι προϊόν φτάσει στην Αμερική, θα υπόκειται σε συντελεστή 15%.  Εκτός, φυσικά, αν ευοδωθούν οι προσπάθειες για περαιτέρω μείωση.

Η πολιτική συμφωνία αποκαθιστά τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Είναι μια δίκαιη συμφωνία;

Στο ερώτημα αν είναι μια δίκαιη συμφωνία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά πως «ναι».

Ειδικότερα αναφέρει ότι το αποτέλεσμα για την ΕΕ συγκρίνεται ευνοϊκά με τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί με άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Η συμφωνία διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ σε μια περίοδο που η Ουάσιγκτον έχει αυξήσει τους δασμούς σε όλες τις εισαγωγές της. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα της ΕΕ θα συνεχίσουν να έχουν ισχυρότερη θέση στην αμερικανική αγορά σε σχέση με εκείνα πολλών άλλων χωρών.

Αναφέρεται ότι στην Ελβετία μπήκαν δασμοί 39% και στην Ινδία 50%.

Ιδιαίτερα ευνοημένοι είναι εξάλλου οι Γερμανοί καθώς το ανώτατο όριο του 15% ισχύει και για τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται σε δασμολογικό συντελεστή έως 25% με πρόσθετο δασμό ΜΕΚ 2,5%, ο οποίος παρέχει άμεση δασμολογική ελάφρυνση.

Όπως αναφέρεται και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Πλαίσιο Συμφωνίας «αποτελεί το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που μπορεί να επεκταθεί περαιτέρω με την πάροδο του χρόνου, καλύπτοντας πρόσθετους τομείς και συνεχίζοντας την πρόσβαση στις αγορές και την ενίσχυση των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων των δυο πλευρών».

Τι συμφωνήθηκε

Η ΕΕ προτίθεται να εξαλείψει τους δασμούς σε όλα τα βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ και να παρέχει πρόσβαση σε ευρύ φάσμα αμερικανικών θαλασσινών και αγροτικών προϊόντων. Επιπλέον, σύμφωνα με την δασμολογική πολιτική, «οι ΗΠΑ θα εφαρμόζουν τον υψηλότερο εκ των Δασμών του Μάλλον Ευνοούμενου Κράτους ή 15% σε προϊόντα της ΕΕ.

Από 1 Σεπτεμβρίου 2025, θα εφαρμόζεται μόνο ο Δασμός του Μάλλον Ευνοούμενου Κράτους για προϊόντα όπως φυσικοί πόροι, αεροσκάφη και εξαρτήματά τους, καθώς και γενόσημα φάρμακα». Που σημαίνει ότι πλέον, η ΕΕ δεν θα πληρώνει δασμούς στα παραπάνω που υπερβαίνουν το 15% σε σχεδόν όλα τα παραπάνω προϊόντα που εξάγει στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ δεσμεύονται να περιορίσουν στο 15% τον δασμό σε προϊόντα της ΕΕ όπως φάρμακα, ημιαγωγοί και ξυλεία. Με την έναρξη της διαδικασίας μείωσης των δασμών από την ΕΕ, οι ΗΠΑ θα μειώσουν αντίστοιχα τους δασμούς σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, χωρίς να παραβιάζονται τα εθνικά συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ.

Στη συμφωνία εμπεριέχεται και η ενεργειακή συνεργασία ανάμεσα στις δυο πλευρές που προβλέπει ότι «η ΕΕ προτίθεται να προμηθευτεί αμερικανικό LNG και πετρέλαιο ενέργειας αξίας 750 δισ. δολαρίων μέχρι το 2028, καθώς και 40 δισ. δολαρίων σε αμερικανικά τσιπ τεχνητής νοημοσύνης. Στην ενότητα που αναφέρεται ως «αμοιβαίες επενδύσεις», ορίζεται ότι «η ΕΕ αναμένεται να επενδύσει 600 δισ. δολάρια σε στρατηγικούς τομείς στις ΗΠΑ μέχρι το 2028». Παράλληλα, στην αμυντική βιομηχανία, η ΕΕ σκοπεύει να αυξήσει σημαντικά τις προμήθειες στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, οι δυο πλευρές θα συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν εξαγωγικούς περιορισμούς από τρίτες χώρες κυρίως σε κρίσιμα ορυκτά. Τέλος, η «ΕΕ επιβεβαιώνει ότι δεν θα εφαρμόσει τέλη χρήσης δικτύου. Καμία από τις δύο πλευρές δεν θα επιβάλει τελωνειακούς δασμούς σε ηλεκτρονικές μεταφορές».

Τι προσφέρει η ΕΕ στις ΗΠΑ;

Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που δόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΕ θα αυξήσει τις ευκαιρίες αγοράς για τις εξαγωγές των ΗΠΑ, καταργώντας τους δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα που εισάγονται από τις ΗΠΑ, καθώς και βελτιώνοντας σημαντικά την πρόσβαση στην αγορά για ορισμένα θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρέσκα και μεταποιημένα φρούτα και λαχανικά, μεταποιημένα τρόφιμα, δημητριακά και σπόρους φύτευσης, ελαιούχους σπόρους σόγιας, χοιρινό κρέας και κρέας βίσωνα. Γενικά, αυτές οι μειώσεις δασμών θα εφαρμοστούν μέσω δασμολογικών ποσοστώσεων (ΔΠ) ειδικών για κάθε προϊόν. Τα συγκεκριμένα προϊόντα, καθώς και οι συνοδευτικές ΔΠ και τα επίπεδα δασμών τους, θα δημοσιευτούν εν ευθέτω χρόνω.

Ως αποτέλεσμα, όπως τονίζεται, η ΕΕ θα απελευθερώσει την πρόσβαση για τις περισσότερες εξαγωγές των ΗΠΑ, καθιστώντας τις εισαγωγές που χρειάζονται η βιομηχανία και οι τελικοί καταναλωτές της ΕΕ φθηνότερες και πιο διαθέσιμες, χωρίς να θίγονται οι ευαισθησίες της ΕΕ.

Ποιος πληρώνει για τους νέους δασμούς;

Οι δασμοί καταβάλλονται από την εταιρεία που εισάγει τα εισαγόμενα προϊόντα. Έτσι, για τους δασμούς που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ, πληρώνει ο Αμερικανός εισαγωγέας.

Για παράδειγμα, εάν μια ευρωπαϊκή εταιρεία εξάγει παπούτσια στις ΗΠΑ, η αμερικανική εταιρεία που αγοράζει αυτά τα παπούτσια οφείλει τους δασμούς στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Σε πολλές περιπτώσεις, η εταιρεία εισαγωγής θα πιέσει για να αντισταθμίσει μέρος αυτού του κόστους είτε ζητώντας έκπτωση από τον προμηθευτή είτε αυξάνοντας την τιμή για τους τελικούς καταναλωτές. Τελικά, συνήθως οι καταναλωτές (στην προκειμένη περίπτωση, οι καταναλωτές των ΗΠΑ) είναι αυτοί που θα πληρώσουν έμμεσα τους δασμούς.

Κατά τον κ. Διαμαντίδη, η τελική επιβάρυνση στον καταναλωτή για τα ελληνικά προϊόντα θα είναι μικρή και δε θα «φανεί» πολύ, καθώς θα γίνει κάποια έκπτωση από τους έλληνες προμηθευτές αλλά και κάποια έκπτωση από τους αμερικανούς αγοραστές.

Το εμπόριο μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ

Το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ξεπερνώντας τα 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2024, με 867 δισεκατομμύρια ευρώ σε εμπόριο αγαθών και 817 δισεκατομμύρια ευρώ σε εμπόριο υπηρεσιών. Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε αγαθά και υπηρεσίες που διασχίζουν τον Ατλαντικό καθημερινά. Αυτή η βαθιά και ολοκληρωμένη εταιρική σχέση υποστηρίζεται από αμοιβαίες επενδύσεις. Το 2022, οι εταιρείες της ΕΕ και των ΗΠΑ επένδυσαν στις αγορές τους αξίας 5,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων προς την αμερικανική αγορά φτάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ ετησίως σε αξία, με τα τρόφιμα να αποτελούν το 30% (περίπου 750 εκατ. ευρώ).