Ο κόσμος «επιστρέφει» στον Αριστοτέλη – Πόλος έλξης ΑΠΘ, Στάγειρα και Μίεζα

Το μοναδικό στο είδος του, σε διεθνές επίπεδο, Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών του ΑΠΘ γιορτάζει τα 15 χρόνια του, αναπτύσσει νέες, διεθνείς, συνεργασίες και προβάλει την εμβληματική μορφή του οικουμενικού φιλοσόφου

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ

Δεκαπέντε χρόνια σημαντικής δράσης μέτρα το Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών (ΔΙΚΑΜ), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που είναι μοναδικό στο είδος του σε διεθνές επίπεδο και το οποίο, «χωρίς καμία τακτική επιχορήγηση», κατάφερε, με τις άοκνες προσπάθειες του, να δώσει σημαντική ώθηση στη μελέτη του Αριστοτελικού έργου και ταυτόχρονα να προβάλει σε παγκόσμια κλίμακα την εμβληματική μορφή του οικουμενικού φιλοσόφου. Παράλληλα, έχει καταστήσει πόλο έλξης και σημείο αναφοράς για τους Αριστοτελιστές όλου του κόσμου, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και τους δύο παγκοσμίου ενδιαφέροντος αρχαιολογικούς χώρους, τα αρχαία Στάγειρα, γενέτειρα του Αριστοτέλη και την αρχαία Μίεζα, τον τόπο όπου δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο.

 «Ο Αριστοτέλης είναι «ζωντανός» σήμερα, έχει μεγάλη δύναμη η σκέψη του και μεγάλη χρησιμότητα να αναφερθούμε σε αυτήν και να την συνδυάσουμε με πολύ σημαντικά προβλήματα της εποχής μας», τόνισε η Πρόεδρος Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου, Ομότιμη Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Α.Π.Θ., στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο ΑΠΘ κατά τη διάρκεια της οποίας, έγινε ανασκόπηση του έργου του Κέντρου, ενώ ανακοινώθηκαν και νέες, σημαντικές, διεθνείς, συνεργασίες.

Οι νέες συνεργασίες

Ειδικότερα, ανακοινώθηκε η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με το Nishan World Center for Confucian Studies του China Confucius Foundation, το μεγαλύτερο Ίδρυμα για τον Κομφούκιο της Κίνας, συνεργασία που σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στην ενίσχυση της πολιτιστικής ανταλλαγής μεταξύ του Κινεζικού και του Ελληνικού πολιτισμού, αλλά και της προβολής του Αριστοτελικού έργου ως κεντρικού πυλώνα της διεθνούς προσπάθειας για την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων της εποχής μας με προσφυγή στη διδασκαλία του Αριστοτέλη.

Επίσης σύμβαση συνεργασίας υπεγράφη και με το Διαπανεπιστημιακό Αριστοτελικό Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου του Salento της Ιταλίας. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η έναρξη ερευνητικού προγράμματος στο πλαίσιο Δράσης κοινής χρηματοδότησης ΝΕΗ-ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «Ερευνητικά Προγράμματα συνεργασίας στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες ‘Ελλάδα – Αμερική».

Αναφερόμενος στη συνεργασία με πανεπιστήμια και ιδρύματα της Κίνας, «στα οποία ένας άλλος μεγάλος φιλόσοφος, ο Κομφούκιος, έχει αφήσει το δικό του στίγμα»,  ο αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Εξωστρέφειας, Διά Βίου Μάθησης και Φοιτητικής Μέριμνας, καθηγητής Ιάκωβος Μιχαηλίδης εκτίμησε ότι «αυτή η φιλοσοφική σύζευξη έχει ήδη αποδώσει, αλλά τα επόμενα χρόνια θα αποδώσει ακόμα περισσότερους καρπούς για να μας υπενθυμίζει, ότι κοινωνία δίχως αρχές και αξίες είναι αδύνατον να υπάρξει».

Ο ίδιος εξέφρασε τη χαρά του που φέτος γιορτάζουμε δυο εμβληματικές επετείους, τα 100 χρόνια ΑΠΘ αλλά και τα 15 χρόνια ΔΙΚΑΜ. Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες και των πρυτανικών αρχών για να ενισχυθεί το Κέντρο «να το φέρουμε ευρύτερα τόσο στη δική μας κοινότητα αλλά και στην ελληνική κοινωνία και να το να επικοινωνήσουμε με συνέργειες με προγράμματα σπουδών στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα σε διάφορα επίπεδα».

Στη διάρκεια της συνέντευξης αναγνώστηκε επιστολή του Πρέσβη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, κ. Fang Qiu  για το σύμφωνο που υπεγράφη με το Nishan World Center for Confucian Studies, στην οποία τόνισε ότι η σύμπραξη αυτή αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την καλλιέργεια αμοιβαίας κατανόησης και πολιτισμικής ανταλλαγής μεταξύ του Κινεζικού και του Ελληνικού πολιτισμού. Επίσης η κ. Guo Chengyan, γ.γ. του China Confucius Foundation, και υποδιευθύντρια του Nishan World Center for Confucian Studieς, σε μήνυμά της, τόνισε ότι το σύμφωνο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των ανταλλαγών και της αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των δυο πολιτισμών.

Δυναμική παρουσία του ΔΙΚΑΜ παρά τα “πενιχρά οικονομικά και υλικά μέσα”

Το ΔΙΚΑΜ διανύει το δέκατο πέμπτο έτος δράσης, από την ίδρυση του με απόφαση της Συγκλήτου τον Ιούλιο του 2011 όπως επεσήμανε η κ. Σφενδόνη-Μέντζου, τονίζοντας ότι την προσφορά του στη μελέτη και προβολή του Αριστοτελικού έργου, και ευρύτερα στη Φιλοσοφία, στην Επιστήμη, στην Παιδεία και στον Πολιτισμό, την έχουν αναγνωρίσει κορυφαίες προσωπικότητες της Πολιτείας και του πνεύματος.

“Παρά τα πενιχρά οικονομικά και υλικά μέσα”, με την υποστήριξη των πρυτανικών Αρχών πέτυχε, όπως αναφέρθηκε, να προβάλει τον Αριστοτέλη και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με πρωτοβουλίες, με τη διοργάνωση διεθνών Επιστημονικών Συνεδρίων & Σεμιναρίων, πολιτιστικών εκδηλώσεων και Διαλέξεων για το ευρύ κοινό, με κυριότερο των Κύκλο Διαλέξεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΣΗΜΕΡΑ, συμμετοχή σε διεθνή Συνέδρια, εκδόσεις επιστημονικών τόμων και Πρακτικών Συνεδρίων.

Κορυφαία εκδήλωση του απετέλεσε η διοργάνωση του Παγκοσμίου Συνεδρίου «Αριστοτέλης 2400 χρόνια – Aristotle 2400 Years», υπό την αιγίδα του Προέδρου Δημοκρατίας, τον Μάιο του 2016 στο ΑΠΘ, στα αρχαία Στάγειρα και αρχαία Μίεζα με 250 ομιλητές από 40 χώρες από τις 5 Ηπείρους. Το Συνέδριο άνοιξε την αυλαία του Επετειακού Έτους Αριστοτέλη 2016», για τα 2400 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλη, οποίο ορίσθηκε από την UNESCO με πρόταση του ΔΙΚΑΜ.

Όπως είπε η ομότιμη καθηγήτρια, το ενδιαφέρον είναι ότι στους κόλπους της παγκόσμιας κοινότητας αναπτύσσεται όλο και πιο έντονα μία τάση για στροφή προς τον κόσμο της αρχαίας σοφίας των αρχαίων πολιτισμών προκειμένου να αντλήσουμε ιδέες για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα αδιέξοδα του 21ου αιώνα. Και το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι η τάση αυτή έχει βάλει στην πρώτη γραμμή τον Αριστοτέλη.

Ειδικότερα, μίλησε για την τάση που αναπτύσσεται έντονα διεθνώς, με όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, με τους πολέμους, τις πανδημίες, την οικονομική κρίση και τόσα άλλα, για στροφή και προς το χώρο της φιλοσοφίας προς αναζήτηση λύσεων για προβλήματα που μας ταλαιπωρούν. Αυτή η τάση στο κέντρο της, από την αρχή, έχει βάλει τον Αριστοτέλη. «Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς γιατί αυτή η προσπάθεια που κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια για να προβάλλουμε την αξία του Αριστοτέλη διεθνώς και τη μεγάλη σημασία  που έχει όχι μόνο στον τομέα των επιστημών αλλά και της ηθικής, της κοινωνίας της πολιτικής κλπ ενδυναμώνεται με μια παγκόσμια τάση στην οποία συμμετέχουμε και εμείς και αυτό μας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη και νέων συνεργασιών και προς την Δύση και προς την Ανατολή», τόνισε.

Δημιουργείται ένα εξαιρετικά σημαντικό “τρίγωνο” με το ΑΠΘ, τα αρχαία Στάγειρα και την αρχαία Μίεζα και πρέπει να προβάλλεται από όλους, επεσήμανε η κ. Σφενδόνη-Μέντζου, κάνοντας λόγο για ένα σημαντικό πλεονέκτημα και για το ΑΠΘ και για τη Μακεδονία και για την Ελλάδα γενικότερα.

Η ίδια τόνισε ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε τακτική επιχορήγηση για το Κέντρο, ούτε και η στήριξη που θα ανέμενε ή θα ευχόταν κανείς από την Πολιτεία, ενώ υπενθύμισε ότι τα μέλη του Δ.Σ. είναι άμισθα. Μάλιστα έκανε σύγκριση με την Κίνα, όπου “υπάρχει εξαιρετικός σεβασμός για την παράδοση, τη φιλοσοφία και τον Κομφούκιο”.

“Η μεγαλύτερη προσωπικότητα που γέννησε ο πλανήτης Γη”

O αντιπρόεδρος του ΔΙΚΑΜ, ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ κ. Ζαχαρίας Σκούρας, μιλώντας για το Κέντρο είπε ότι είχε μια πορεία με άνθη αλλά και με αγκάθια, τα οποία κατάφερε να προσπεράσει, ενώ υπογράμμισε τη δυναμική που παρουσιάζει ο Αριστοτέλης στο σήμερα.

 «Θεμελίωσε την επιστήμη με τέτοιον τρόπο ούτως ώστε το τότε να είναι επίκαιρο ακόμη και σήμερα, και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό», όπως, είπε σημειώνοντας ότι συνέδεσε τη φύση με τη φυσική, συνέδεσε τη ζωή στην πραγματική ζωή και τη ζωή μιας κοινωνίας με την κοινωνία».

“Το θαυμαστό έργο του Αριστοτέλη, ενέπνευσε, εμπνέει και θα εμπνέει για πολλούς ακόμη αιώνες όλη την ανθρωπότητα”, είπε ο Γ. Γραμματέας του Κέντρου, Σταύρος Αυγολούπης, Ομότιμος Καθηγητής Αστρονομίας, Α.Π.Θ. Το έργο του Αριστοτέλη είναι θαυμάσιο, απέραντο σε ποσότητα και πάρα πολύ υψηλής ποιότητας, και αποτέλεσε το θεμέλιο για πολλές σύγχρονες επιστήμες, πρόσθεσε, τονίζοντας ότι το έργο του δεν περιορίζεται στα στενά γεωγραφικά όρια του τόπου που τον γέννησε αλλά ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα. Όπως είπε, ο Αριστοτέλης, ο πανεπιστήμονας, ο φιλόσοφος, θεωρείται ότι είναι η μεγαλύτερη προσωπικότητα που γέννησε ο πλανήτης Γη.

 «Ονειρευόμαστε να φτιάξουμε και ένα διεθνές Πνευματικό Κέντρο Αρχαίων Σταγείρων, για την περαιτέρω μελέτη και τη διάδοση του Αριστοτελικού έργου», είπε ακόμη ο ίδιος, ενώ αναφέρθηκε και στην επίσημη ανακοίνωση που έγινε στο πλαίσιο του μεγάλου παγκόσμιου συνεδρίου του 2016 από τον αείμνηστο αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Σισμανίδη της εύρεσης του τάφου του Αριστοτέλη, πολύ σημαντικό γεγονός, το οποίο, όπως είπε, έπρεπε η χώρα μας να αναδείξει ως κορυφαίο γεγονός.

Οι δυο μεγάλες προσκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος, το περιβάλλον και η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι δυνατόν να να αντιμετωπιστούν χωρίς συνεργασία, σημείωσε από την πλευρά του το μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΔΙΚΑΜ, ομότιμος καθηγητής Νομικής κ. Νίκος Παρασκευόπουλος για να σημειώσει ότι αυτή η παγκόσμια συνεργασία είναι ευκολότερο να αναπτυχθεί σε ένα φιλοσοφικό και ακαδημαϊκό πλαίσιο, γιατί όσοι ασχολούνται με τη γνώση, επιστημονικά και ακαδημαϊκά, είναι συνηθισμένοι στον διάλογο και έτσι μπορούν να προχωρήσουν στην εξεύρεση λύσεων. Για τον Αριστοτέλη είπε ότι το έργο του έχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό καθώς «δεν μπορούμε να βρούμε άλλο φιλοσοφικό σύστημα, το οποίο να είναι και επιστημονικό και ηθικό, όπως αυτό του Αριστοτέλη», εκτιμώντας ότι η έκταση την οποία έχει και η εσωτερική λογική συνοχή αυτών των κλάδων, επιτρέπει σήμερα στη φιλοσοφία της γνώσης, στην επιστήμη, να γίνεται, κατά κάποιον τρόπο, εγγυητής της προόδου του κόσμου απέναντι στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.

 «Ο κόσμος, σήμερα, σε όλη τη Γη προσφεύγει και πάλι στον Αριστοτέλη, για να δώσει απαντήσεις, κυρίως σε θέματα κοινής ωφέλειας και σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης», όπως είπε χαρακτηριστικά.