Απόστολος Πάνας: Δίκαιη λύση για τις αρχαιολογικές ζώνες στην Νέα Ποτίδαια
Κοινοβουλευτική ερώτηση προς την Υπουργό Πολιτισμού κατέθεσε ο Βουλευτής Χαλκιδικής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Απόστολος Πάνας, ζητώντας να προχωρήσει ο δίκαιος επανακαθορισμός των αρχαιολογικών ζωνών προστασίας στη Νέα Ποτίδαια.
Όπως σημειώνει, η περιοχή παραμένει εδώ και δεκαετίες «δεσμευμένη» σε αυστηρό καθεστώς προστασίας, χωρίς όμως να έχουν γίνει ουσιαστικές παρεμβάσεις για την ανάδειξη ή την αξιοποίησή της. Οι περιορισμοί στη χρήση γης και η αδυναμία ήπιας αξιοποίησης δημιουργούν στασιμότητα και επιτείνουν την αγανάκτηση των κατοίκων, που βλέπουν τις περιουσίες τους να απαξιώνονται.
Ο κ. Πάνας υπογραμμίζει πως υπάρχουν σήμερα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία, όπως γεωφυσικές διασκοπήσεις, γεωαρχαιολογία και ψηφιακές απεικονίσεις (GIS), τα οποία μπορούν να συμβάλουν σε έναν τεκμηριωμένο και αξιόπιστο επανακαθορισμό των ζωνών.
Ο κ. Πάνας δήλωσε σχετικά: «Με την κοινοβουλευτική μου αυτή παρέμβαση ζητώ να επανεξεταστεί με όρους δικαιοσύνης και ρεαλισμού η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς καθώς υπάρχει στασιμότητα και ακινησία. Παράλληλα είναι αναγκαίο με τη συνδρομή της επιστήμης και της τεχνολογίας να δοθεί η δυνατότητα να αξιοποιηθούν νέα δεδομένα, να ενταγχθούν σχετικές μελέτες σε χρηματοδοτικά προγράμματα, ώστε να δημιουργηθούν Ζώνες Ελεγχόμενης Ανάπτυξης σε περιοχές χωρίς ισχυρό αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπως η Ν. Ποτίδαια. Συνεχίζω να παρεμβαίνω για την ανάδειξη του πολιτιστικού του πλούτου. Η Χαλκιδική αξίζει προστασία με σεβασμό, αλλά και ευκαιρίες βιώσιμης προόδου για τους ανθρώπους της.»
Το ακριβές κείμενο της Ερώτησης έχει ως εξής:
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΝΑΣ
Βουλευτής Χαλκιδικής
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ
10/06/2025
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Την Υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Γ. Μενδώνη
Θέμα: Ανάγκη επανακαθορισμού των ζωνών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Νέας Ποτίδαιας Χαλκιδικής – Συνδυασμός πολιτιστικής προστασίας και βιώσιμης ανάπτυξης.
Κυρία Υπουργέ,
Η Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, με σειρά αποφάσεων που καθορίζουν αυστηρό πλαίσιο ζωνών προστασίας (Ζώνες Α1, Α2 και Β). Το καθεστώς αυτό, αν και επιδιώκει –και σωστά– την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει καταλήξει να δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην καθημερινότητα και στην αναπτυξιακή προοπτική των κατοίκων της περιοχής. Εδώ και πέντε δεκαετίες, η δέσμευση μεγάλων εκτάσεων παραμένει χωρίς ουσιαστικές ενέργειες ανάδειξης ή επισκεψιμότητας του αρχαιολογικού χώρου, ενώ η οικιστική πίεση αυξάνεται, η αξία περιουσιών απαξιώνεται και οι δυνατότητες ήπιας ανάπτυξης μηδενίζονται.
Αντίστοιχα παραδείγματα σε άλλες περιοχές της χώρας αποδεικνύουν ότι η προστασία των αρχαιοτήτων δεν είναι ασύμβατη με την τοπική ανάπτυξη, όταν υπάρχει ισόρροπος σχεδιασμός, τεκμηρίωση και συνεργασία με την κοινωνία. Ο επανακαθορισμός των ζωνών με βάση επικαιροποιημένα επιστημονικά δεδομένα, η αξιοποίηση σύγχρονων μέσων τεκμηρίωσης (όπως γεωφυσικές διασκοπήσεις, GIS κ.λπ.), αλλά και η δημιουργία Ζωνών Ελεγχόμενης Ανάπτυξης, μπορούν να διαμορφώσουν ένα λειτουργικό και δίκαιο πλαίσιο για όλους.
Η τοπική κοινωνία, οι φορείς και οι ιδιοκτήτες ζητούν σήμερα να μπει ένα τέλος σε αυτό το καθεστώς στασιμότητας και να προχωρήσει επιτέλους μια διαδικασία εξορθολογισμού, προστασίας και βιώσιμης αξιοποίησης.
Κατόπιν αυτών, ερωτάται η κα Υπουργός:
1. Προτίθεται το Υπουργείο να δρομολογήσει, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, διαδικασία επικαιροποίησης και επανακαθορισμού των ζωνών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Νέας Ποτίδαιας, με χρήση σύγχρονων τεχνολογικών και επιστημονικών εργαλείων (γεωαρχαιολογία, γεωφυσικές διασκοπήσεις, GIS κ.ά.);
2. Προτίθεται το Υπουργείο να εντάξει τις σχετικές μελέτες σε χρηματοδοτικά εργαλεία και να αναπτύξει σχέδιο ήπιας πολιτιστικής ανάδειξης, σε συνέργεια με την τοπική κοινωνία και την αυτοδιοίκηση;
3. Υπάρχει πρόθεση θέσπισης Ζωνών Ελεγχόμενης Ανάπτυξης σε αρχαιολογικές περιοχές όπου δεν τεκμηριώνεται ισχυρή αρχαιολογική παρουσία, ώστε να αρθούν οι δυσανάλογοι περιορισμοί στην ιδιοκτησία και να επιτραπεί ελεγχόμενη ήπια ανάπτυξη;
Ο ερωτών Βουλευτής
Πάνας Απόστολος
