Χελιδονίσματα Νηπιαγωγείου Γοματίου

Τα νήπια και η νηπιαγωγός Ζηκίδου Ιωάννα του Νηπιαγωγείου Γοματίου Χαλκιδικής θέλησαν να διατηρήσουν το έθιμο της Χελιδόνας στο χωριό τους.Ασχολήθηκαν με τα Χελιδονίσματα στο νηπιαγωγείο στα πλαίσια του Διαθεματικού Προγράμματος Σπουδών. Η αναβίωση του εθίμου αποτελεί κοινό τόπο ανάμεσα στο 1οΔημοτικό Σχολείο Οιχαλίας, το 12ο Δημοτικό Σχολείο Λαγυνών Θεσσαλονίκης, το Γυμνάσιο Λούρου, συνεργαζόμενα με το νηπιαγωγείο Γοματίου σχολεία στα πλαίσια ενός προγράμματος e-twinning με τίτλο «Πες μου για τον τόπο σου».

Τα νήπιαπροετοιμάστηκαν μαθαίνοντας λεπτομέρειες για το έθιμο, τη σημασία του καθώς και το σχετικό τραγούδι. Κατασκεύασαν τα στεφάνια της χελιδόνας, που φόρεσαν στο κεφάλι, ένα μικρό σείστρο διακοσμημένο με κουδουνάκια και κορδέλες, που κρατιέται στο χέρι και μία μεγάλη χελιδόνα.

 Την Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023 ο καιρός επέτρεψε τον περίπατο στα δρομάκια  του χωριού με τη συνοδεία μητέρων. Το τραγούδι των παιδιών  ζωντάνεψε τις γειτονιές και έγινε δεκτό με χαρά από τις νοικοκυρές του χωριού που σύμφωνα με το έθιμο έδιναν βραστά αυγά για να τα βάψουμε στο νηπιαγωγείο και να τα μοιράσουμε στα νήπια μέσα στο πασχαλινό τους καλαθάκι.

Είναι σημαντικό ότι το έθιμο αυτό επιβιώνει από τους αρχαίους Έλληνες και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας όπως στη Μακεδονία, Θράκη, Δωδεκάνησα. Πρόκειται για τα λεγόμενα «χελιδονίσματα» τα ανοιξιάτικα κάλαντα. Το τέλος του Χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την αρχαιότητα με τα “χελιδονίσματα”. Ο συγγραφέας Αθηναίος (2ος αιώνας μ.Χ.) έχει διασώσει ένα “χελιδόνισμα” που τραγουδούσαν τα παιδιά στη Ρόδο.

Κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, τριγύριζαν στην πόλη και ζητούσαν φιλέματα. Σε κάθε μεριά της Ελλάδας, την 1η του Μάρτη ή 21 η Μαρτίου – Εαρινή Ισημερία. τα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης. Κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι και του κρεμούσαν στο λαιμό κουδουνάκια . Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα “χελιδονίσματα” ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους.

Χελιδόνα έρχεταιαπ’τη Μαύρη Θάλασσα

Θάλασσα ν’επέρασεέκατσε και λάλησε

Μωρ’ καλή νοικοκυρά,έμπα-έβγα στο κελάρι

Φέρε αυγά σαρακοστάκαι σχοινιά πεντηκοστά

 Για να δέσομε τον Μάρτηκαι το τσιλιμπουρδάκι

Κι αν δεν έχετε αυγά,φέρτε μας την κλωσαριά

Να γεννάει να κλωσάεικαι να σέρνει τα πουλιά.