Διάβρωση ακτών: Οι «επικίνδυνες» παραλίες σε Χαλκιδική – Θεσσαλονίκη

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ

Σε λειτουργία βρίσκεται εδώ και λίγους μήνες το Παρατηρητήριο για την Πρόληψη και Διαχείριση του κινδύνου Διάβρωσης των Ακτών από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ένα σημαντικό «εργαλείο» στη «μάχη» για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τρωτότητας στην ακτογραμμή και έχει ήδη γίνει αποτύπωση «επικίνδυνων» για διάβρωση σημείων κυρίως σε Χαλκιδική και Πιερία.

Στην ουσία, πρόκειται για έναν μηχανισμό παρακολούθησης και καταγραφής σε πραγματικό χρόνο των μεταβολών στο σύνολο του παράκτιου μετώπου που εκτείνεται στα όρια της Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών γεωγραφικών συστημάτων, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση δορυφορικών αλλά και επίγειων δεδομένων.

Το Παρατηρητήριο θα λειτουργεί σε μόνιμη βάση στην Αντιπεριφέρεια Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όπου έχουν εξοπλιστεί ειδικά δυο αίθουσες με τα απαραίτητα πληροφοριακά συστήματα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που καθιερώνεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης, διαχείρισης και αντιμετώπισης του φαινομένου της διάβρωσης και της τρωτότητας των παράκτιων ζωνών στα γεωγραφικά όρια της Κεντρικής Μακεδονίας.

Δορυφορικά και επίγεια δεδομένα

Όπως εξηγεί μιλώντας στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Γιουτίκας, υπάρχουν δυο πηγές πληροφόρησης. Από την μία ο σταθμός λήψης δορυφορικών δεδομένων όπου συλλέγονται φωτογραφίες από το δορυφόρο για να διαπιστωθεί η εξέλιξη του φαινομένου ενώ, από την άλλη, δεδομένα λαμβάνονται και από τους υφιστάμενους σταθμούς μέτρησης, από τους πλωτήρες που έχουν εγκατασταθεί σε Μακρύγιαλο και Επανομή. Οι πλωτήρες αυτοί συλλέγουν καθημερινά σε πραγματικό χρόνο δεδομένα για την ποιότητα των υδάτων και τις μεταβολές στη μορφολογία της ακτογραμμής. «Έχουμε δηλαδή δυο σημεία μέσα στη θάλασσα από τα οποία λαμβάνουμε μετρήσεις», τονίζει ο κ. Γιουτίκας. Παράλληλα στα σημεία που θεωρούνται «επικίνδυνα» έχουμε κάνει και εμείς μετρήσεις και τοπογραφικές αποτυπώσεις, σημειώνει ο ίδιος.

Τα πιο «επικίνδυνα» σημεία για διάβρωση από τα μέχρι τώρα στοιχεία αφορούν περιοχές της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της Πιερίας και συγκεκριμένα:

    Χανιώτη,

    Νικήτη,

    Τορώνη,

    Πύργος Χιλιαδούς,

    Ιερισσός,

    Ουρανούπολη,

    Ασπροβάλτα,

    Επανομή,

    Περαία,

    Λεπτοκαρυά,

    Παραλία Κατερίνης,

    Μακρύγιαλος,

    Νέα Ηράκλεια,

    Φλογητά,

    Φούρκα,

    Σάρτη,

    Νέοι Πόροι.

Σε ότι αφορά τη Θεσσαλονίκη, το πιο «επικίνδυνο» σημείο ήταν στην περιοχή του Καλοχωρίου όπου ήδη έχει γίνει παρέμβαση για θωράκιση του δυτικού παράκτιου αναχώματος. Όπως λέει ο κ. Γιουτίκας, στα σημεία που είχαν εντοπιστεί προβλήματα το ανάχωμα θωρακίστηκε με βράχια για να μην κινδυνεύσει. Σημειώνεται ότι το Καλοχώρι είναι πιο χαμηλά σε σχέση με τη στάθμη της θάλασσας.

Στόχος να μελετηθούν τα κατάλληλα έργα

Όπως αναφέρει ο κ. Γιουτίκας, έχουν γίνει προγραμματικές συμβάσεις με όλους τους παράκτιους δήμους της περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, προκειμένου όλα τα δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο του Παρατηρητηρίου να τίθενται στη διάθεσή τους, αλλά και στη διάθεση αρμόδιων φορών και όποιου άλλου ενδιαφέρεται. Στόχος, να μελετηθούν τα κατάλληλα έργα τα οποία πρέπει να γίνουν στα σημεία που κρίνονται «κόκκινα» ή σε κάποια που μπορεί να «κοκκινίσουν» με την πάροδο των ετών, στη βάση σωστών δεδομένων και πληροφόρησης. «Έργα λιμενικά, τουριστικά κλπ θα πρέπει όλα να λάβουν υπόψιν τους και την κλιματική αλλαγή και το θέμα της διάβρωσης των ακτών», τονίζει ο κ. Γιουτίκας. Κάποιοι δήμοι που ήδη προχωρούν σε μελέτες για έργα εκμεταλλεύονται και αυτά τα δεδομένα προκειμένου να μελετήσουν σωστά ό,τι έργα πρόκειται να κάνουν στο παραλιακό μέτωπο.

Οι διαβρώσεις στις παράκτιες ζώνες είναι ένα πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, λόγω της κλιματικής αλλαγής και των επί σειρά ετών ανθρώπινων παρεμβάσεων.

Αεροφωτογραφίες από το δορυφόρο αποτυπώνουν πως μπορεί να έχει επηρεαστεί μια συγκεκριμένη περιοχή τα τελευταία 20 χρόνια από τον κυματισμό ή από κάποια έργα που μπορεί να έγιναν κάποια χιλιόμετρα μακριά.

 ‘Οπως εξηγεί ο κ. Γιουτίκας κάθε έργο που γίνεται στη θάλασσα όπως για παράδειγμα μια προκυμαία, επηρεάζει τον κυματισμό εκατέρωθεν του έργου στις παραλίες -που είτε γεμίζουν με άμμο, είτε φεύγει η άμμος- γιατί έχουν διακόψει έναν φυσικό κύκλο.

 «Είναι ένα εργαλείο στα χέρια της Περιφέρειας αλλά και των 18 παράκτιων δήμων», υπογραμμίζει ο κ. Γιουτίκας σχετικά με το Παρατηρητήριο. Σημειώνεται ότι πρόσφατα η Περιφέρεια βραβεύτηκε για την πρωτοβουλία ανάπτυξης του Παρατηρητηρίου στα Bravo Sustainability Dialogue & Awards, στον Πυλώνα: BRAVO ENVIRONMENT.