Ολοένα και πιο μικρά παιδιά και έφηβοι με διατροφικές διαταραχές

Πώς επηρέασε η καραντίνα και τα social media και τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς
Της Λεμονιάς Βασβάνη
Ολοένα και μικρά είναι τα παιδιά και οι έφηβοι που έχουν διατροφικές διαταραχές, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την υγεία τους. Παράλληλα τα κρούσματα τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί ραγδαία.
«Οι διατροφικές διαταραχές είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις ψυχικές ασθένειες. Σκεφτείτε πως το 20% των ατόμων με διατροφικές διαταραχές σε βάθος χρόνου πεθαίνουν. Στην Αυστραλία όπου γίνεται καταγραφή των πρόωρων θανάτων σημειώθηκαν πέρυσι 1780 περιστατικά. Στη χώρα μας δεν έχουμε καταγραφή άρα δεν γνωρίζουμε το μέγεθος, ωστόσο έχουμε δει ραγδαία αύξηση περιστατικών διατροφικών διαταραχών μετά την περίοδο της πανδημίας», ανέφερε στο «ΤyposThes» η Δρ Μαρία Τσιάκα, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Ψυχολογικής Ιατρικής, King’s College του Λονδίνου, Διευθύντρια και Ιδρύτρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, και Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια του Πρωτοκόλλου (TBT-S) για τη Νότια Ευρώπη. Και εξήγησε: «μέσα στην πανδημία τα παιδιά και οι έφηβοι έκαναν μεγαλύτερη χρήση των social media, διάβαζαν μηνύματα για το τέλειο σώμα, το fit and thin, και άρχισαν ακόμη και από ηλικία 9,10 ετών να έχουν αρνητική εικόνα για το σώμα τους. Θεωρούν πως για να ταιριάζουν με τον προβαλλόμενο σωματότυπο ότι πρέπει να χάσουν βάρος. Κρίνοντας από την προσέλευση ατόμων κάτω των 14 ετών θα έλεγα πως η προσέλευση είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Και με συγκλονίζει όταν βλέπω μικρά παιδιά με ανορεξία. Η εικόνα ανατριχιαστική. Ήμασταν εξοικειωμένοι με τους εφήβους… Πλέον το βλέπουμε σε μικρά αγόρια και κορίτσια. Και τα παιδιά που είναι στο φάσμα αυτισμού ή ΔΕΠΥ έχουν μεγαλύτερη ευαλωτότητα για ανορεξία».
Όπως ανέφερε η κυρία Τσιάκα, «το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη ενημέρωσης. Οι γονείς δεν γνωρίζουν για τις διατροφικές διαταραχές. Δεν μπορούν να αντιληφθούν εγκαίρως την κατάσταση πριν προχωρήσει το παιδί στη νόσο και να ανιχνεύσουν τι συμβαίνει όταν το παιδί έχει μείωση βάρους και έχει μειώσει το φαγητό και έχει αυξήσει την κινητικότητά του. Σε παιδιά και εφήβους πρώτα είναι η ανορεξία και μετά ακολουθούν η επεισοδιακή υπερφαγία και βουλιμία. Θεωρώ βασικό να γίνει καμπάνια ενημέρωσης στην οικογένεια ώστε να μπορούν μετά οι γονείς να απευθυνθούν στους ειδικούς και να αποφευχθεί η μεγάλη απώλεια βάρους γιατί μετά έχει επίπτωση στην υγεία των παιδιών τους. Ξέρουμε πως σήμερα όπως είναι η καθημερινότητα απαιτητική, πολλοί γονείς δουλεύουν και δεν γνωρίζουν τι κάνει το παιδί τους. Εκείνο μπορεί συχνά να τους λέει ψέματα. Και όσα βλέπουν στα social media ο προεφηβικός εγκέφαλός τους δεν μπορεί να αντιληφθεί αν είναι πραγματικά ή όχι. Θέλουν απλά να μοιάσουν σε αυτό που βλέπουν. Και μετά κόβουν την τροφή, μπαίνουν στο youtube και κάνουν ασκήσεις, παρατηρούν τις θερμίδες με τα smart watch, και δυσκολεύονται να βγουν να φάνε με την οικογένεια, κάνουν μονοφαγίες οι οποίες επηρεάζουν την νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι ψυχικές ασθένειες είναι πρώτη αιτία θανάτου στους εφήβους. Με βάση τα δεδομένα από Αγγλία και Αυστραλία οι ηλικίες 15-19 έχουν την μεγαλύτερη αύξηση σε νοσηλείες. Στη χώρα μας δεν έχουμε επιδημιολογική μελέτη για να αποτυπωθεί το μέγεθος του προβλήματος, όμως εκτιμούμε πως η κατάσταση είναι εξίσου σοβαρή».
Η ίδια θα μιλήσει το Σάββατο 1η Φεβρουαρίου 2025 στην ημερίδα με θέμα «Διατροφικές Διαταραχές: Σύγχρονες Προσεγγίσεις σε Παιδιά και Εφήβους» που θα γίνει στο Raphael Hall, Κολλεγίου Ανατόλια (10:00-14:00).
Πρόσθεσε πως οι διατροφικές διαταραχές είναι πιο συχνές σε τρεις περιόδους: στην εφηβεία, την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση.
Και τόνισε πως στο Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών υπάρχουν σύγχρονες προσεγγίσεις για θεραπεία, ενώ σημείωσε πως ήδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την αυριανή εκδήλωση που απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας, γονείς και εκπαιδευτικούς..
Οικογενειακό περιβάλλον και γονιδιακή προδιάθεση
Από την πλευρά της η Μαρία Ακριτίδου, επικεφαλής του Τμήματος Συμβουλευτικής & Ψυχολογικών Υπηρεσιών του Κολλεγίου Ανατόλια, και συντονίστρια της εκδήλωσης, δήλωσε σε τηλεφωνική μας συνομιλία πως «η εφηβεία έχει ούτως ή άλλως πολλές ανασφάλειες. Τα παιδιά λοιπόν έχουν ανασφάλεια για το σώμα τους και θέματα αυτοεκτίμησης. Μετά είναι και η έκθεση στα social media. Βλέπουν μυώδεις άνδρες με γυμνασμένους κοιλιακούς και αψεγάδιαστο πρόσωπο γυναικών και αυτό τους φέρνει πίεση. Επίσης μετά την πανδημία η ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων χειροτέρευσε. Άγχος και κατάθλιψη συχνά συνυπάρχουν με άλλες διαταραχές, όπως πχ τις διατροφικές. Επιπλέον στις τελευταίες υπάρχει και η γονιδιακή προδιάθεση, όπως και η ύπαρξη ενός αυστηρού γονέα».
Στο πώς βοηθάει τους μαθητές του το Τμήμα Συμβουλευτικής & Ψυχολογικών Υπηρεσιών του Κολλεγίου, εξήγησε ότι στελεχώνεται από ψυχολόγους, συμβούλους και ειδικούς παιδαγωγούς που έχουν σκοπό να βοηθήσουν μαθητές και μαθήτριες, γονείς και εκπαιδευτικό προσωπικό να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τυχόν δυσκολίες που άπτονται της σχολικής ζωής. Παράλληλα, συντονίζει και επιβλέπει το στρατηγικό πλάνο που έχει διαμορφώσει το Κολλέγιο Ανατόλια για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας της σχολικής κοινότητας.
Η κυρία Ακριτίδου ανέφερε πως υπάρχει μια διεσπιστημονική ομάδα που δίνει έμφαση ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν, ενώ πολύτιμη είναι και η παρουσία των well being ambassadors, μαθητών δηλαδή που βοηθούν τους συνομηλίκους τους.
Πληροφορίες: Τμήμα Συμβουλευτικής & Ψυχολογικών Υπηρεσιών Κολλεγίου Ανατόλια: 2310 398 396 .